Sinds het in voege treden van de coronamaatregelen worden opvallend veel rusten en compensaties toegekend, in die mate zelfs dat nadat eventueel achterstallige dagen van vorige jaren werden weggewerkt, men nu reeds vooruit begint te lopen op het aantal rust- en compensatiedagen die dit kwartaal zouden moeten worden toegekend. Wat betekent dit voor het treinpersoneel, en wat is de toepasselijke reglementering hieromtrent?
Het boordpersoneel heeft jaarlijks recht op 63 rustdagen en 65 compensatiedagen (66 in jaren die een extra zaterdag tellen). Deze dienen min of meer gelijkmatig verdeeld over het jaar te worden toegekend. Een gedeelte is vast ingepland in de reeks en dient te allen tijde te worden gerespecteerd, de rest moet door de diensttabel in de periodes buiten reeks ingepland.
De rust- en compensatiedagen dienen hierbij zodanig gespreid te worden dat men maximum 7 opeenvolgende dagen werkt, of zelfs maar 5 dagen als al deze dagen gedeeltelijk tussen 23:00 en 04:00 vallen.
Maandelijks moeten minstens 4 rustdagen worden toegekend, en per 2 maanden (januari+februari; maart+april,…) minstens 10.
Elk kwartaal heeft het personeelslid recht op 14 compensatiedagen, met een minimum van 4 per maand.
Een samenvatting van de belangrijkste regels over het toekennen en combineren van rust- en compensatiedagen en over de opbouw van een reeks, vind je hier.
De planners van de diensttabels hebben nu opdracht gekregen om vooruit te lopen op het quota rust- en compensatiedagen dat dit kwartaal moet worden toegekend. Hierdoor dreigt een evenwichtige spreiding van deze vrije dagen doorheen het jaar in het gedrang te komen, wat een verhoging van de werkdruk in de laatste twee kwartalen van dit jaar kan veroorzaken. Immers, in normale toestand loopt de diensttabel lichtjes achter in het toekennen van CX/RX om deze dan toe te kennen in de buiten reeks, wat door deze maatregel bemoeilijkt wordt.
Het aantal rust- en compensatiedagen dat op kwartaal- en maandbasis dient te worden toegekend, moet strikt gerespecteerd worden. Indien het quota rust- en compensatiedagen van dit jaar hiervoor in de laatste maanden van dit jaar niet toereikend blijkt, mogen hiervoor in geen geval dagen in mindering gebracht worden van het quota van volgend jaar.
We zijn op korte tijd geëvolueerd van dankbetuigingen van leidinggevenden waar we eerder nog nooit van gehoord hadden en het thuis in reserve zetten met behoud van premie van overtallig personeel, over het prioritair opsouperen van achterstallige rust- en compensatiedagen en het toekennen van dienstvrijstellingen, naar het vooruitlopen op het aantal toe te kennen rust- en compensatiedagen.
Verschillende beroepscategorieën binnen de NMBS hebben al jarenlang te kampen met personeelsgebrek, waardoor niet voldoende rust- en compensatiedagen konden worden opgenomen, laat staan verlof. Voor hen is de manier waarop nu achterstallen worden weggewerkt en zelfs toekomstige quota worden aangesproken, een bijzonder bittere pil om te slikken.
Mijn vraag,is dit reglementeer of niet wat ze doen? Ze kunnen toch niet om bundel 541?
Strikt genomen, volgens ons, mag dat. Maar de kans is groot dat de directie zich in eigen voet schiet: de minima per week, twee weken en kwartaal moeten gerespecteerd blijven. Bovendien mogen cx/rx in de reeks in principe niet vervangen worden door een dienst. Tot slot: wat denken ze in het laatste kwartaal te gaan forceren in nu al volle depots? Gaan we met x aantal mensen reserve moeten gaan zitten om te vermijden dat ze teveel cx/rx toekennen in dat jaar? Dat is tamelijk zinloos. De kans bestaat dat mensen dus toch met teveel toegekende cx/rx het jaar afsluiten, en dat heeft geen invloed op het qouta van het jaar erop.
De kans bestaat dat ze dan op het einde van het jaar meer dan de voorziene RX-en en CX-en zullen moeten toekennen.