Sinds 1 September wordt van de treinbegeleiders verwacht dat zij de controle van tickets hernemen. Tot nu toe was dit geen verplichte taak, maar mocht de treinbegeleider voor zichzelf uitmaken of hij/zij het veilig achtte om controles uit te voeren. Vandaag verwacht de directie echter meer van haar personeel. Een trein mag slechts sporadisch aan controle ontsnappen. Dit zou kunnen leiden tot een druk op het treinbegeleidingspersoneel waarbij hun eigen welzijn en gezondheid op het spel staat. De tegenvallende inkomsten en het totale gebrek aan extra middelen van de overheid, maken het de NMBS vandaag misschien niet gemakkelijk. De veiligheid en gezondheid van het personeel moeten echter een prioriteit blijven van dit overheidsbedrijf. Wij schreven daarom onze CEO, mevrouw Dutordoir, aan. Een deel van de mosterd van deze tussenkomst komt uit een reactie van de leden van het comité PBW treinbegeleiding Noord-West, met name de tweede paragraaf.
Brussel, 01/09/2020
Geachte Mevrouw Dutordoir,
Op het BCPBW dd. 27/08/2020 werd het hervatten van de controle van de vervoersbewijzen aangekondigd. Met de mogelijke risico’s werd duidelijk geen rekening gehouden. De risicoanalyse bleek immers uit te gaan van een werkwijze die in de praktijk niet werkbaar, zo niet onmogelijk is.
In volle COVID-19-crisis, terwijl experts de grootste moeite hebben om de bevolking aan te leren hoe we deze nieuwe golf kunnen indijken, in een tijd waarin treinbegeleiders met handen en voeten reizigers moeten aanmanen om de regels te volgen, op een moment dat er besmettingen werden vastgesteld bij collega’s van Antwerpen tot Arlon en op een moment waarop de NMBS uiterst argwanend reageert om treinbegeleiders te voorzien van mondmaskers en desinfecterende gel op elk moment van de dag (Brugge), net dan worden de terechte bekommernissen van het personeel genegeerd en wordt beslist om over te gaan tot de orde van dag. Het management maakt zich sterk dat een meerderheid van het personeel reeds controles uitvoert op de treinen. We maken ons sterk dat een grote meerderheid van het betrokken personeel het idee van verplicht controleren allerminst steunt.
De voorgestelde maatregelen om de controles veilig te doen verlopen zijn in de praktijk onmogelijk perfect te volgen. Ook een beroep op ondersteuning tot Securail of SPC blijft meestal zonder gevolg. Meestal is er enkel in grote stations bijstand mogelijk. Als personeelsvertegenwoordigers verwachten we een beleid dat geënt is op de realiteit en praktijk en niet op een achterhaalde, zuiver theoretische benadering. Eén en ander zou trouwens duidelijk gebleken zijn op de CPBW’s indien de risicoanalyse en voorgestelde werkwijze ter advies zouden voorgelegd geweest zijn, zoals voorzien in de welzijnscodex. Wederom koos de directie de weg van de minste weerstand door de lokale comités te passeren en deze materie voor te leggen aan het bedrijfscomité waarin nog geen handvol verkozen treinbegeleiders zitten. We overwegen sterk hiervoor klacht neer te leggen bij de FOD WASO als toezichthoudende overheid.
De snelheid waarmee het hernemen van de controles na het BCPBW kenbaar gemaakt werd aan het personeel, doet ons vermoeden dat het ‘advies’ van het comité enkel maar voor de goede vorm werd gevraagd.
Het is volgens ons geen toeval dat de aankondiging van het hervatten van de controles samenvalt met het nieuws van de verliezen die de maatschappij door de COVID-19-crisis leidt. Dit wekt minstens de indruk dat de NMBS de gezondheid van het personeel achterstelt op de mogelijk gederfde inkomsten uit ticketverkoop. Waar andere sectoren gedurende de crisis zwaar gesubsidieerd werden door de overheid of hun activiteiten al dan niet gedeeltelijk konden afbouwen en kosten konden besparen, diende de NMBS ten gevolge van beleidsbeslissingen van de regering een quasi volledig treinaanbod te verzekeren, zonder enige financiële compensatie.
Het lijkt ons dan ook een evidentie dat de directie deze problematiek niet afwentelt op het personeel, maar de overheid op haar verantwoordelijkheden wijst en net zoals andere sectoren een compensatie eist voor de verliezen die momenteel worden geleden.
Voorts, en dit klagen we al langer aan, dienen zowel de kaders van het stationspersoneel als van de veiligheidsdiensten verhoogd te worden zodat treinbegeleiders er steeds op kunnen rekenen dat er bijstand zal zijn bij problemen.
In tussentijd zullen we het begeleidingspersoneel ten stelligste aanraden om hun eigen veiligheid en gezondheid voor de volle 100% te garanderen. Als de voorgeschreven procedure niet volledig gevolgd kan worden, is controle onmogelijk. Dit is reeds het geval van zodra de Itris-satelliet een mobibkaart niet kan scannen vanop voorgeschreven afstand of wanneer reizigers in een rijtuig hun mondmasker niet consequent of correct dragen.
We zullen niet accepteren dat treinbegeleiders premieafhoudingen of boetes te verduren krijgen omdat zij hun veiligheid belangrijker vinden dan reizigers controleren, en hen aanraden consequent de aanwezigheid van een vakbondsafgevaardigde te eisen wanneer ze voor een onderhoud uitgenodigd worden door hun hiërarchische lijn.
Het standpunt van de directie dat een treinbegeleider zichtbaar moet blijven op de trein en op de perrons kan op ons begrip rekenen, maar het verplicht terug opnemen van controletaken zien we niet als de manier om dit af te dwingen.
Met de meeste hoogachting,
